Jaarverslag Stichting Onterechte BKR-Registratie over de jaren 2023 en 2024
Het bestuur heeft besloten de jaarverslagen over de jaren 2023 en 2024 te combineren. Het betreft hier de aanloopfase van de stichting, die zich beter leent voor een gezamenlijk verslag.
Dit verslag bestaat uit drie delen, te weten het profiel van de stichting, het bestuursverslag en de jaarrekening.
Profiel van de stichting
Op 3 april 2023 werd de Stichting Onterechte BKR-registratie bij notariële akte opgericht. Als formele doelstelling werd opgenomen het behartigen van de belangen van kredietnemers in het algemeen, waaronder die met betrekking tot persoonsgegevens en de registratie van kredieten. Aanleiding was de toenemende kritiek op het functioneren van de registratie van persoonlijke kredieten bij het Bureau Krediet Registratie (het BKR), meer in het bijzonder voor wat betreft het ten onrechte handhaven van achterhaalde of anderszins onnodig geworden registraties.
Een dergelijke onnodig en daarom onrechtmatig gehandhaafde kredietregistratie kan ernstige gevolgen hebben voor de betrokken consument. Het verkrijgen van (nieuwe), zelfs heel kleine kredieten, wordt hem daardoor gedurende vijf jaar lang vrijwel onmogelijk gemaakt. Dat kan gaan om noodzakelijke hypothecaire kredieten (geen huis kunnen kopen) maar ook om het afsluiten van een mobiel telefoonabonnement, of het aanvragen van een creditcard.
De stichting zet zich ten behoeve van deze gedupeerde kredietnemers in voor een verbeterd systeem van kredietregistratie. Daartoe wordt constructief overleg gezocht en gevoerd met betrokken marktpartijen, de overheid en maatschappelijke organisaties. Daarnaast wordt het publiek via de pers en de media geïnformeerd over ontwikkelingen en worden zo nodig (groep)procedures ten behoeve van door onterechte registratie gedupeerde kredietnemers aangespannen.
Bestuursverslag
In de uitzending van Radar op maandag 3 april 2023 werd, op aangeven van de het bestuur van de stichting, ruim aandacht besteed aan misstanden bij de registratie van kredieten door het BKR. Als reactie hierop heeft CDA-Kamerlid Evert-Jan Slootweg, na een gesprek met ons bestuur, maar liefst 25 kamer-vragen gesteld aan de toenmalig minister van Financiën, Sigrid Kaag. De beantwoording van die vragen werden door ons als teleurstellend ervaren. Uit de schriftelijke antwoorden kregen wij de indruk dat er nauwe, maar helaas weinig kritische, contacten bestaan tussen het ministerie van financiën en het BKR. Het BKR, dat een duidelijk belang heeft bij het behouden van zijn huidige monopolie positie, lijkt de minister op zijn minst onvolledig te hebben geïnformeerd. Het gebrek aan kritisch onderzoek naar het BKR vanwege de hiervoor bedoelde misstanden en het schijnbare volledige vertrouwen dat desalniettemin door de minister in het BKR wordt gesteld, is door ons als zorgwekkend aangemerkt.
Inmiddels was het concept wetsontwerp Wet stelsel kredietregistratie in consultatie gegaan. Onze stichting heeft daarop een uitgebreide en kritische reactie aan de minister doen toekomen. Deze reactie is op onze website integraal weergegeven. Naar moet worden aangenomen is dat wetgevingsproces voorlopig gepauzeerd als gevolg van de regeringswisseling, zonder dat daarover is gecommuniceerd met het publiek.
Het goede nieuws was, dat wij op 10 mei 2023 de ANBI-status kregen toegekend. ANBI staat voor Algemeen Nut Beogende Instelling. Een organisatie met ANBI-status zet zich in voor minstens 90% voor het algemeen belang en heeft geen winstoogmerk. Dit houdt in dat de resultaten van de werkzaamheden die de ANBI uitvoert, nuttig moeten zijn voor de gehele samenleving en dat de organisatie geen winst mag maken. Donateurs van een ANBI kunnen profiteren van belastingvoordelen.
Op 23 oktober onthulden we bij Radar een sluw trucje van Dexia. Zoals iedereen weet heeft Dexia in het verleden woekerpolissen verkocht. Vele burgers zagen hun ingelegde geld in rook opgaan. Bovenop dit verlies claimde Dexia dat er nog een aanzienlijke ‘schuld’ openstond. Deze werd vervolgens negatief geregistreerd bij het BKR. Gedupeerden die hun geld terug wilden sloten zich aan bij een groepsclaim. Maar als ze daarna nergens meer een lening kregen vanwege die negatieve registratie, wilde Dexia die registratie alleen verwijderen in ruil voor het terugtrekken uit die procedure. Wij hebben als stichting het Bureau Krediet Registratie medeverantwoordelijk gesteld voor deze onterechte BKR-registraties.
Het opstarten van een stichting als de onze kost geld. Wij zijn daarom enorm dankbaar voor de genereuze donatie van de Fred Foundation in december 2023. Deze stichting zet zich in voor het creëren van harmonie in de samenleving en steunt innovatieve sociale initiatieven die onze wereld ten goede komen. Hun bijdrage stelt ons in staat om onze werkzaamheden ter verbetering van het kredietregistratiesysteem ook verder door te zetten. Wat naadloos aansluit bij de missie van de Fred Foundation om positieve maatschappelijke verandering te bewerkstelligen.
Op 28 mei 2024 kwam de Autoriteit persoonsgegevens (AP), met wie onze stichting nauw contact onderhoudt over kredietregistraties, met een uitgebreid en kritisch commentaar op het hiervoor genoemde concept wetsontwerp Wet stelsel kredietregistratie. Het uitgangspunt moet volgens de AP zijn, dat het BKR gegevens na afloop van een kredietovereenkomst helemaal niet bewaart, tenzij er een aantoonbare, in de wet omschreven noodzaak is om dat wel te doen. Dit strookt geheel met de zienswijze van onze stichting.
Gedurende beide verslagjaren opereerde onze stichting ook buiten de schijnwerpers van de media. Zo werd contact opgenomen met de politiek, werd informeel overleg gevoerd met het ministerie van financiën en de AP en werd een open gesprek gevoerd met het Klachteninstituut financiële dienstverlening (Kifid), waar gedupeerden van een onterechte kredietregistratie terecht kunnen.
Er wordt inmiddels steeds meer succes behaald bij het verwijderen van onterechte registraties. Uit cijfers over 2023 blijkt een duidelijke positieve trend bij het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid). Waar in 2022 slechts 51% van de zaken voor de klager succesvol werd opgelost, is dit in 2023 gestegen naar 62%. Tegelijkertijd is het aantal consumenten dat door Kifid in het ongelijk werd gesteld, gedaald van 37% naar slechts 26%. Deze significante verbetering onderstreept dat consumenten steeds vaker hun recht behalen.
Over 2024 zijn er tot nu toe slechts 10 uitspraken gepubliceerd, waarbij ING opvallend vaak betrokken is. Dit toont aan dat consumenten steeds vaker en met succes via Kifid een oplossing bereiken, zonder dat zij een dure procedure hoeven te starten bij de rechter. Dit is niet alleen een grote winst voor consumenten, maar ook een efficiëntere aanpak die de druk op het gerechtelijk apparaat verlaagt en kosten bespaart voor alle betrokken partijen.
Niet alleen binnen het Kifid zien we positieve ontwikkelingen, maar ook bij de rechtbank wordt er minder geprocedeerd over BKR-zaken. In 2022 werden er nog 16 uitspraken gepubliceerd over de verwijdering van BKR-registraties, terwijl dit in 2023 daalde naar 12.
Een pijnpunt blijft echter de non-coöperatieve houding van de ING bank. Waar andere kredietverstrekkers hebben doen blijken het probleem te zien en in concrete zaken te willen meedenken over een oplossing, houdt de ING de boot in de regel af.
Hoewel deze cijfers een stap in de goede richting zijn, blijven wij ons inzetten om onterechte en onredelijke BKR-registraties volledig van tafel te krijgen. Als stichting zullen wij niet rusten totdat het Bureau Krediet Registratie geen misbruik meer kan maken van zijn machtspositie. Consumenten mogen niet onnodig worden belemmerd in hun financiële vrijheid.
Kortom, er zijn verbeteringen aanwijsbaar maar de strijd is nog lang niet gestreden.
Hilversum, 1 april 2025,
Mr. Frank Visser, voorzitter.